Uilenburg

  

Over het ontstaan van de naam Uilenburg is nooit zekerheid geweest. Wel hebben oude en nieuwere schrijvers niet-gedocumenteerde veronderstellingen geuit zij spreken bijvoorbeeld van een berg waarop uilen huisden wat in Den Bosch al heel onwaarschijnlijk is. Anderen hebben het over een burcht waar dit nachtgevogelte gehuisd zou hebben, maar de geschiedenis vermeldt niets over een dergelijk gebouw in deze buurt. Ook is gesproken over een conventie Uilenburg in de 14de eeuw waarover verder niets bekend is. Indien misschien het convent der zusters van de Uilenburg bedoeld wordt kan dat ook al niet omdat de nonnetjes zich hier vestigden in 1423 en dat was dus in de 15de eeuw.

Laten wij ook eens een gokje wagen waarbij de lezer wordt uitgenodigd rekening te houden met het feit dat vooral in oude tijden namen van steden, dorpen, straten en wijken om over familienamen maar niet te spreken veelvuldig verbasterd en veranderd werden. Daar zijn ook in 's-Hertogenbosch meerdere voorbeelden van aan te wijzen. Wat nu de onderhavige eeuwenoude wijk betreft komen wij een reeks namen tegen die te lang is om hier te vermelden. Enkele noemen wij ter illustratie voor u op Hulenborch, Ruienburg, Uulenborch, Uylenborgh enzovoort tot het tegenwoordige Uilenburg toe. Nu heeft één van deze namen in verband met de gevonden verdere gegevens in het bijzonder onze aandacht getrokken namelijk de naam Ruienburg. Willen we dit woord verklaren dan komen we in de middeleeuwen terecht het Middel-Nederlands Woordenboek van Verdam brengt ons verder. Ruien of ruilen betekende namelijk pellen en wel van graan berch was zonder meer korenberg. Zo kan de naam Ruienburg het veelvuldig of regelmatig pellen van koren betekenen en dat komt ons zeker voor deze buurt niet zo vreemd voor. Het door de stad benodigde graan werd namelijk in hoofdzaak door de St. Janspoort binnen gebracht. En meerdere straatnamen in de buurt vertellen ons dat het hier één echt graancentrum geweest moet zijn de beide Korenstraatjes waar

veel korenkopers en ook de hoofdman van hun gilde woonden de Korenbrug, de Korenbrugstraat en ook de Lepelstraat repel was de naam van een middeleeuwse korenmaat. Er was in deze buurt ook een huis dat 'De Corenberch' heette. En in de Karrenstraat waar men zijn wagens stalde en waar in de herbergen veel koren verhandeld werd droeg een pand zowaar de naam 'De Hollandsche Rullewagen'. Daarom komt het ons ook waarschijnlijk voor dat er in deze wijk één of meer graanpellerijen geweest zijn. Misschien was de watermolen waarvan voor enkele jaren de sporen bij de Molenstraat gevonden werden wel een pelmolen zoals die nog altijd in de provincie Groningen worden aangetroffen.
Gezien het bovenstaande lijkt het ons niet zo onwaarschijnlijk dat uit de oude betiteling van deze graanbuurt 'Ruienburg' tenslotte de tegenwoordige naam 'Uilenburg' is ontstaan.

    

EersteVorige73747677VolgendeLaatste