|
De
Schietspijp een
smal pandje aan de rechterzijde van het stadhuis stond oorspronkelijk op een
groot breed perceel bij de bouw van
|
|
de nieuwe gevel van het stadhuis in 1670 ontstond schade aan
het pandje de stad heeft toen op haar kosten de gevel
van de Schietspijp vernieuwd in dezelfde klassieke bouwstijl als het
stadhuis met zuilen en een timpaan en het pandje kreeg toen de naam 'klein
stadhuis'.
Aan de
Markt staat ook het
Stadhuis
heeft gedurende zijn bestaan vele veranderingen ondergaan oorspronkelijk
dateert het uit het einde van de
veertiende eeuw maar door
aankopen van de panden links De
Gaffel en rechts Sinter Claes ervan werd het steeds groter en bovenop dit
|
stadhuis werd in 1650 een nieuwe toren geplaatst rond die tijd (in 1665)
vervaardigde Abraham van Beerstraten het schilderij van de Markt met het
stadhuis in 1670 werd het gebouw voorzien van een monumentale gevel in de
stijl van de classicistische barok naar een ontwerp van Pieter Minne. In de
top van de stadhuisgevel bevindt zich een driehoekig fronton met daarin het
stadswapen bekroond door een hertogskroon en geflankeerd door twee
wildemannen. Naast de wildemannen twee liggende stroom- en riviergoden, te herkennen aan het
water dat uit de kruiken stroomt waarop zij leunen. In de hoeken twee
hoornen des overvloeds waaruit bij de linker de vruchten van het
land komen en bij de rechter jachthonden (wild) en een sikkel (graan).
 |
De tuin der lusten,
voorstellingen
op deze spectaculaire triptiek hebben een opeenvolgend inhoudelijk
programma. Het linker paneel toont aan de binnenzijde het aardse paradijs.
De voorstelling van het middenpaneel met een minnekozende massa naakte
mensen in een parkachtig landschap is minder goed te duiden. Naar aanleiding
van dit tafereel werd de triptiek later 'de Tuin der Lusten' genoemd.
Ten slotte toont het
rechterpaneel de bestraffing van de zondaren in de hel.
|
Op de Markt Jheronimus Bosch dit traditionele academische standbeeld
van een staande Jheronimus Bosch is geplaatst op
initiatief van Burgemeester Van Lanschot en gefinancierd uit de gaven van
vele bewoners mede dankzij een radioactief Jeroen Bosch werd waarschijnlijk
in 's-Hertogenbosch geboren als Jheronimus van Aken in ±1450 was er voor het
eerst sprake van 'Jeroen die maelre'.
|
|
De Zwarte Arend bovenop de gevel van het
pand prijkt een zwarte arend het is een replica van de zinken arend die hier
lange tijd gestaan heeft maar zich nu bevindt in de tuin van het huidige
onderkomen van de sociėteit die dit gebouw heeft laten bouwen de Sociėteit
Zwarte Arend werd in 1809 opgericht onder de naam Nieuwe Sociėteit en is een
van de oudste herensociėteiten van
's-Hertogenbosch. Het pand van de
sociėteit de Zwarte Arend werd gebouwd in 1862 het was een zeer opvallende
creatie van de Brusselse architect Pierre Peeters.
|
De Werelt
een gesneden aardbol nog in t bovenlicht dit huis wordt reeds
vernoemd in 1598 bij de grootscheepse uitvaartdienst die de stad deed houden
voor Koning Philips II. Men leest dat van het voetvolk hetwelk met
zwartgeklede trommen en averechts onder den arm gedragen geweren aan de
stoet deel nam drie rotten zich na afloop weer voor het huis De Wereld
moesten opstellen.
De Roodenburg aan de rechterkant van de
Marktstraat stond eens het fiere huis 'De Roodenburg aan de linkerkant
stond 'De Moriaan'. Het waren de oudste overgebleven huizen der stad ze zijn
beiden gebouwd op last van Hendrik I (rond 1225) en werden door voorname
burgers bewoond die verbonden waren aan het hof de heren echter leefden in
een langdurige vete doordat zij elkaar het recht op de nabijgelegen
'Tolbrug' betwistten. Hun verzoening is jarenlang door de poorters herdacht
met 'vermaarde' hanengevechten later diende
|
 |
de Roodenburg tot
ontvangstkantoor der Stadsgilden en het kwam steeds tot erger verval in 1908
kocht de gemeente het en
werd het vis- en boterhal waar eerst Tecklenburg
later Enoch Hartman handel dreven. In 1910 verkocht de gemeente het aan de
fa. Suijling met de verplichting het af te breken en er een nieuw gebouw te
plaatsen. Dit is dan ook geschied een gevelsteen herinnert nog aan 'De
Roodenburg'.
De Moriaan wordt het oudste bakstenen huis
van Nederland genoemd in ieder geval de eerste stenen gevel van de stad
gotisch huis met spitse ramen en een rond torentje vermoedelijk rond 1185
gebouwd. Huidige vorm 13e eeuws kelder en zijmuren uit de 13e eeuw en is
half boven en half onder de grond gelegen deze is een voorbeeld voor het
oudste keldertype in onze stad vroeger was dit begane grond doch is door de
grondophogingen i.v.m. de winterse wateroverlast nu is
er een bar in gevestigd. De rest is in gebruik van de V.V.V. heeft ook
gediend als kerk,
theater, kazerne en pakhuis. In
1350 is de houten gevel door de fam. De Roover vervangen door een stenen gevel daarmee was het de
eerste stenen gevel heette in 1580 "Het Bisschopshuis" en in de zijgevel zit
een afgietsel van een Romeins reliėf genaamd "De Wijnschenker" dat een
cadeau is van de stad Trier i.v.m. het 800-jarig bestaan der stad.
|
 |
|
