SCHAPENMARKT

Schapenmarkt

De sierlijke vloeiende boog van de Schapenmarkt verbindt de Markt met de Vughterstraat. Vroeger was de naam anders het was Sadeleer later Zadelstraat. Daar woonden zij naar wier ambacht de straat genoemd werd. 's-Hertogenbosch kende in de tijd dat het paard naast os en ezel de

enige trekkracht was vele zadelmakers. In die oude tijden woonden beoefenaars van een ambacht meestal ook bij elkaar. Nog in 1754 had de straat deze naam. In de tweede helft van de 18de eeuw begon men daar echter schapen te verkopen en zo is toen de naam Schapenmarkt ontstaan er werd overigens ook korenmarkt gehouden. Hier stond op de plaats van het tegenwoordige V&D gebouw het oudste hotel van

's-Hertogenbosch 'De Gouden Leeuw' het was er al in 1483. Het was ook een soort station voor de diligences en had een stal voor 34 paarden. Dat lijkt heel wat maar als je de aantallen koetsen voor ogen haalt die vorstelijke personen 's-Hertogenbosch bezoeken de meebrachten en dat gebeurde nogal eens dan was die stal veel te klein. Zoals in 1782 toen grootvorst een grootvorstin Paul van Rusland hier waren die arriveerden met hun gevolg in een stoet van rijtuigen totaal bespannen met 60 paarden. Die werden toen ondergebracht in het Keizershof in de Keizerstraat. Toen Den Bosch in het spoorwegnet werd opgenomen had 'De Gouden Leeuw' evenals enkele andere hotels altijd een koetsje aan het station staan om met de trein komende reizigers desgewenst naar het hotel te brengen.
In onze jeugd uit school komend passeerden wij dagelijks het hotel. We konden dan dikwijls daarbinnen een lange gedekte tafel

zien waaraan de gasten gezeten waren met aan het hoofd de eigenaar de heer Halewijn die het vlees voorsneed. En met de kermis stond vóór 'De Gouden Leeuw' Jood de Winter die in de Pijp woonden met een grote weegschaal. Je kon je daar laten wegen maar De Winter had er een attractie bij vóór je op de schaal stapte schatte hij je gewicht daarna werd je gewogen en als het aantal kilo's niet met zijn schatting overeenkwam hoefde je niet te betalen.

Er stond nog een andere kermisvermakelijkheid op de Schapen markt de poppenkast van Vos dat was een grote vreugde voor de kinderen. En het zal heel wat beter voor het kleine volkje geweest zijn dan al die woeste verhalen die ze tegenwoordig vóór het slapengaan op de televisie te zien krijgen. Ten behoeve van de bouw van het warenhuis V&D is indertijd nog een ander pand verdwenen het heette 'De IJseren Man'.

Daar was het kantoor van de stoomtram die vóór de komst van de paardentram door de stad reed. Beide vervoermiddelen hebben nog onder de Vughterpoort door gelopen. Evenals de straat is ook 'De Schietspijp' van naam veranderd, die heette vroeger 'Voermans Welvaren'. Het was toen een herberg met een houten vloer waarop, zoals te doen gebruikelijk zand gestrooid was. Op de Schapenmarkt woonde in de vorige eeuw J.A. de Kort die daar een winkel in koloniale waren dreef zoals dat toen genoemd werd. Hij is de man geweest die in 1876 de zusters van Carolus Borromeus naar 's-Hertogenbosch gehaald heeft waar zij zich vele jaren zouden wijden aan ziekenverpleging. In het huis Schapen markt no. 5 genaamd 'De Drie Roosen' richtte Mgr. Judocus Smits in 1845 het R.K. dagblad 'De Tijd' op.

Op de Schapenmarkt 4-6, voor Vroom & Dreesman, staat een achttiende-eeuwse hardstenen kolom. Daarop een metalen sokkel met een vergulde stenen leeuw. Dat is het enige wat ons nog rest van de in het verleden vermaarde herberg De Gouden Leeuw. Eeuwen lang heeft er een herberg met deze naam op deze plaats gestaan. De oudste vermelding dateert uit 1483.

Bisdomarchivaris Drs. JW.M. Peijnenburg promoveerde op een proefschrift over dit onderwerp. Evenals Smits was hij in Eindhoven geboren. Bij het 1OO-jarig bestaan van De Tijd onthulde burgemeester Loeff aan genoemd pand een door beeldhouwer Peter Roovers vervaardigde gedenksteen. Te betreuren is dat bij een verbouwing in 1971 deze steen niettegenstaande vele protesten natuurlijk weer verwijderd moest worden. Maar hij is nog te zien. De Openbare Leeszaal heeft er zich over ontfermd in het gebouw heeft hij een plaatsje gekregen en zo bleef deze historische steen tenminste bewaard.