|
Spinhuiswal
Tweehonderd jaar geleden bij
de opheffing van de vier Bossche schuttersgilden werden hun eigendommen
onteigend. Ook De Oude Schuts verloor haar bogaard aan de Sint-Jorisstraat
die zich uitstrekte tot aan de stadswallen. Op deze gronden werd in 1805 het
Tuchthuis gebouwd later gevolgd door het Huis van Bewaring. Aan het eind van
de negentiende eeuw werden in gele baksteen het Paleis van Justitie en
andere gerechtelijke gebouwen gerealiseerd. De stadswal zelf was tot 1874
militair terrein en dus verboden voor Bossche burgers. Op deze wallen
groeiden bomen. Van overheidswege waren deze geplant maar bij een vijandig
beleg werden zij snel gekapt. De wortels van deze bomen zouden de grond bij
elkaar houden, zodat ze de stadsmuren versterkten. Toch konden deze wortels
niet voorkomen dat bij het Beleg van 1629 de stadmuur ter plekke zwaar
beschadigd werd. Ze werd later gerestaureerd en versterkt met het Bastion
Oranje.
|
|
In
1874 verloor 's-Hertogenbosch haar
functie van vestingstad, werden de
aarden wallen op de stadsmuren
afgegraven. De stadspoorten
verdwenen ook onder de slopershamer
de muren bleven gehandhaafd. Niet
omdat men ze uit cultuurhistorisch
oogpunt wilde handhaven maar omdat
ze de opgehoogde binnenstad bijeen
moesten houden. Dit hoogteverschil
is nog aan de Spinhuiswal te zien
het natuurgebied Het Bossche Broek
ligt enkele meters lager.
Op de voormalige vestinggronden
werden wegen aangelegd om het gebied
te ontsluiten. Gedeeltelijk
ontstonden er aan deze wallen nieuwe
huizen omdat de woningnood groot was
in de stad (Noordwal, Westwal) bij
bijvoorbeeld de Hekellaan werd een
groot wandelgebied aangelegd en aan
de Spinhuiswal werd in die tijd het
gele Paleis van Justitie gebouwd.
Door sommigen later 'een monstrum
van architectuur' genoemd. De straat
kreeg op 27 januari 1897 van de
gemeenteraad haar officiële naam
Spinhuiswal een naam die kennelijk
door de Bosschenaren al geruime tijd
officieus werd gebruikt. Aan de
Spinhuiswal lag eigenlijk slechts
één oud gebouw het uit het begin van
de zestiende eeuw daterende
Refugiéhuis van de Leuvense abdij
Sint-Geertrui. Dit monument was vlak
vóór de
Tweede Wereldoorlog gerestaureerd.
Het overleefde ook deze oorlog.
|
Anders verging het het Paleis
van Justitie. In oktober 1944 rukten de geallieerden op ondermeer via de
Spinhuiswal. Omdat men vermoedde dat er zich Duitsers in het gerechtsgebouw
bevonden werd er geschoten. Daarbij raakte het Paleis van Justitie in brand
en werd verwoest.
In maart 1949 werden de restanten van de voorgevel afgebroken. Op hetzelfde
oppervlak maar één verdieping hoger werd een nieuw gerechtsgebouw
gerealiseerd dat in 1951 in gebruik werd genomen. Dit gebouw viel (en valt)
bij velen in de smaak. Er werd bij de opening zelfs gesuggereerd de naam
Spinhuiswal te vervangen door Paleissingel.
Nog geen halve eeuw zal het gebouw bij Justitie in gebruik blijven. De
gerechtelijke diensten naar het nieuwe Paleis van Justitie achter het
station het grote pand aan de Spinhuiswal komt dan leeg. Wat zal de nieuwe
bestemming zijn?
|
