HET BELEG VAN 1629

Geschiedenis

Het beleg van 's-Hertogenbosch 1629

Het Beleg van 's-Hertogenbosch in 1629 was een groots opgezette tegenaanval op de Spanjaarden door prins Frederik Hendrik tijdens de Tachtigjarige Oorlog het beleg duurde van april tot half september uiteindelijk werd de stad 's-Hertogenbosch door Frederik Hendrik van Oranje ingenomen. De Zilvervloot die in 1628 door Piet Hein werd veroverd op de Spanjaarden had de staatskas van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden gespekt vermoedelijk is hiermee het Beleg van 's-Hertogenbosch gefinancierd maar Frederik Hendrik heeft ook zijn eigen geld aangebroken om dit beleg te financieren.

De voorbereiding van het beleg van 's-Hertogenbosch op de voorgrond wordt aan de hand van een kaart de aanleg van de verdedigingswerken besproken, op de achtergrond trekken soldaten en wagens met geschut richting
's-Hertogenbosch. Schilderij van Daniël Cletcher (1599 - 1632)

Motieven voor het Beleg van 's-Hertogenbosch - In belegeringstechnisch opzicht was 's-Hertogenbosch een onwaarschijnlijk doel voor een campagne de stad was tijdens het Twaalfjarig Bestand zwaar versterkt met verschillende bastions en had het enorme voordeel dat de omliggende gronden uiterst drassig waren zodat

de gebruikelijke belegeringsmethodes uit die tijd het aanleggen van een insluitend loopgravenstelsel en ondermijning niet uitvoerbaar leken. De vesting gold als onneembaar en kreeg daarom de bijnaam Moerasdraak. Toch waren er goede beweegredenen de stad aan te vallen een belangrijk motief om de stad in te nemen was de strategische ligging van de stad dichtbij de Maas en de tijd was er ook rijp voor. In deze periode waren er namelijk

verschillende oorlogen elders in Europa de Spanjaarden waren in Italië verwikkeld in een strijd tegen Frankrijk. De Spaanse generaal Ambrogio Spinola opperbevelhebber van de Spaanse troepen in de Nederlanden en een briljant strateeg werd naar Italië gezonden om daar te strijden tegen de Fransen. Zijn vervanger in de Nederlanden was Hendrik van den Bergh een volle neef van Frederik Hendrik. De katholieke Duitsers bondgenoten van de Spanjaarden waren in strijd verwikkeld met Christiaan IV van Denemarken in de Dertigjarige Oorlog. Om de positie van de Republiek te ondermijnen hadden de Habsburgers haar sinds het einde van het Twaalfjarig Bestand zoveel mogelijk afgesloten van haar achterland. De vesting 's-Hertogenbosch werd daarbij als een essentieel onderdeel gezien het meeste geld bestemd voor versterkingen was hier geïnvesteerd. Een ander belangrijk motief was de bisschopszetel van ’s-Hertogenbosch wanneer de stad veroverd zou worden zou daarmee een groot gebied met ruim 40 kloosters, 140 dorpen en 200.000 inwoners in handen van de Republiek vallen. Voor de Spaanse koning was dit een belangrijke reden om de stad te willen behouden. Er waren nog meer strategische redenen: door inname van de stad zouden de legers tussen Maas en Waal meer rust krijgen en zou de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden in het zuiden een uitvalsbasis hebben.

Potret van Baron van Grobbendonck (1564 - 1640) Militair gouverneur van de stad 's-Hertogenbosch van 1596-1629, onder zijn bewind werden tijdens het beleg van Frederik Hendrik in 1629 de bekende forten gebouwd: fort Isabella, de schans Sint Anthonie, de Pettelaarse schans, de bastions Baselaar en Sint Anthonie, het Muntelbolwerk.

Stadhouder en opperbevelhebber prins Frederik Hendrik zou daardoor makkelijker een aanval op Breda en / of Maastricht uit kunnen voeren. De beste beweegreden was echter juist het feit dat de stad de reputatie had dat ze niet veroverd kon worden als het dan toch zou lukken was dat een enorme slag voor de politiek van de Habsburgers. In de 17e eeuw hing overwinning in een conflict voor een groot deel af van de reputatie van de strijdende partijen de Habsburgse reputatie zou de val van 's-Hertogenbosch niet ongeschonden kunnen doorstaan.

Potret van Frederik Hendrik (1584 – 1647), Prins van Oranje, Graaf van Nassau, werd geboren als enige zoon van Willem van Oranje en Louise de Coligny. Als opperbevelhebber (Kapitein-Generaal) van het leger gaf hij de voorkeur aan het belegeren van steden boven het beslissende veldslagen, aangezien de Spaanse infanterie nog altijd zeer geducht was. Hij kreeg daardoor de bijnaam 'stedendwinger'. (Rijksmuseum)