Stadswandeling

De Oude Binnenstad

       

Na de Orthenbrug over de Zuid-Willemsvaart aan de rechterkant de ingang van de Citadel is een vijfhoekige schans met bastions die in de noordpunt bij de samenvloeiing van de Dommel en de Aa in de Dieze. De muren van de schans omringden waren gemiddeld twee meter dik en verhieven zich acht meter boven het water dat de Citadel omspoelde. Na de val van Den Bosch in 1629 lieten de Heren Staten het fort 'Willem-Maria' in 1637 bouwen dat fort werd gebouwd om de Bossche Katholieken in het vizier en onder schot te kunnen houden die zijn inderdaad en niet zonder reden onder het nieuwe bewind niet altijd even gedwee geweest. Daarom kreeg het fort ook de naam Papenbril later zou het Citadel genoemd worden.         Kaart van 1588 Omdat men ook de aanwezigheid van al die katholieke huizen in de buurt van het fort gevaarlijk achtte werd alles afgebroken ook de in 1450-'52 oorspronkelijk als kapel gebouwde St. Pieterskerk die zich ongeveer op de plaats van de tegenwoordige Eurocinema bevond. Daardoor ontstond een grote ruimte die de Bosschenaars De Plein noemde de Fransen zouden er later Esplanade van maken.     We gaan nu verder richting de Aa en gaan rechtsaf langs de Kasterenwal met aan de rechterkant de Kruithuis gebouwd in 1621 door medicusarchitect Jan van der Weeghen naar het voorbeeld van een zelfde gebouw in Delft het enige nog bestaande kruithuis uit de tachtigjarige oorlog een stevig gebouw muren van één meter dik met zowel een uitgang naar de van de stad afgewende zijde als met een binnenplaats als met een 'zwak' dak om bij geval van een ontploffing deze niet in de richting van de stad te laten uitgaan.   Kaart van 1645              De Citadellaan  Een voormalige militaire bakkerij  Van Berckelstraat     De Kasterenwal zijn de muren en de rondelen gerestaureerd. Bij het beleg van 1629 heeft deze wal een belangrijke rol gespeeld het Staatse leger viel niet alleen het Vughterbastion aan maar ook de Noordwal onder leiding van Ernst Casimier van Nassau een neef van Frederik Hendrik en stadhouder van Friesland wisten de Staatse troepen met hun schansen de wal te benaderen en er dreigde een bres in de wal te worden geschoten. De verdedigers hebben toen in allerijl een nieuwe aarden wal achter de bestaande wal opgeworpen. Bij deze werkzaamheden is bij gebrek aan man kracht een compagnie vrouwen ingezet. Deze dreigende doorbraak in de verdediging heeft ongetwijfeld een rol gespeeld bij het besluit van het stadsbestuur om toen het Vughterbastion veroverd was te capituleren.      Zuid-Willemsvaart    Bij van Berckelstraat gaan we rechtsaf over de Zuid-Willemsvaart op initiatief van Koning Willem 1 werd in 1820 begonnen met de aanleg van dit kanaal dat een verbinding moest vormen tussen Holland en het industriegebied Luik België maakte toen deel uit van het Koninkrijk der Nederlanden omdat de stad een vesting was wilde men het kanaal om de stad heen leggen maar op aandrang van het stadsbestuur is echter besloten het kanaal door de vesting te laten lopen de economie won het van defensie.