Stadswandeling

De Oude Binnenstad

       

Bij de Hinthamerstraat linksaf aan de rechterkant het straatjé De Prekerspoort waar het Predikherenklooster kon vinden de ingang was in de Prekerspoort. In 1419 werd het getroffen door een grote stadsbrand op de resten en fundamenten werd een nieuw klooster gebouwd in 1481. Maximiliaan van Oostenrijk logeert in het klooster in 1525 werd het geplunderd omdat men geen belastingen op bier en gemaal wilde betalen in 1566 de beeldenstorm, kloostergebouw vernield maar in 1572 weer in gebruik genomen. In 1629 moeten zij de stad verlaten het werd in beslag genomen en daarna in gebruik genomen door de ruiterij van Frederik Hendrik in 1641 het verkoop aan de heren Gans en Blom en werd het complex gesloopt de  De Prekerspoort bekendste Dominicaan was Michael van Ophoven, Bisschop Ophovius. Er is nog een betrouwbare 17e eeuwse plattegrond bewaard gebleven de 17e eeuwse kerk was een driebeukig gebouw vermoedelijk met een basilicale opbouw en een rechtgesloten koor zij stond op de kademuur van de Binnendieze.     De Dry Hamerkens Hinthamerstraat 57 een pandje met een lange historie spraakmakender dan de omvang op het eerste gezicht doet vermoeden tot 1613 vormde het één geheel met nummer 55, de Gulden Schoen. Het pand deed dienst als etablissement water en vuurhuis en als echt Bosch bierhuis of 'Jenevercafé'. In de woelige dagen van de geuzenopstand bevond zich in het pand bovendien een schuilkeldertje voor de 'papen' zo vertelt ons een legende. Over de gevel verspreid ziet u natuurstenen elementen omstreeks 1780 woonde de Bossche republikein Willem Hubert hier hij richtte er de eerste Bossche sociëteit "Eindelijk uit d'onderdrukking" op.       We gaan nu verder richting de markt het gedeelte tussen de Torenstraat en de Lovense Poort waarvan werd bebouwd met woonhuizen en winkels maar dat niet alleen er kwamen ook belangrijke vestigingen. De voornaamste daarvan was wel het Hof van Brabant het nieuwe verblijf met de administratie van de hertog nadat hij zijn paleis aan de Pensmarkt had verlaten het heeft daar aan de Hinthamerstraat gestaan tussen het Achter het Vuurstaal en de Gasthuisstraat die oorspronkelijk Hof van Brabant heette.   De Dry Hamerkens De witte Olifant vanaf 1928 was hier Cinema Royal gevestigd de bijnaam was "Het Vlooientheater" zij werd in 1964 gesloten.       De witte Olifant          Gasthuisstraat          Gasthuispoort     We gaan rechtsaf bij de Gasthuisstraat aan het einde van de straat bevindt zich de vroegere hoofdpoort die van 1661 tot 1932 de toegang vormde tot de terreinen van het Groot Ziekengasthuis (GZG) de poort is in het verleden enkele keren gesloopt en weer opgebouwd de huidige poort is van 1916 en is een exacte kopie van de poort uit 1761. De hardstenen omlijsting is van de 17e eeuwen in het fronton zie je van hout de dubbelkoppige adelaar van het keizerrijk en de leeuwen van het hertogdom Brabant en Limburg en het stadswapen van Den Bosch. Links van de poort zit een luik van waaruit eeuwenlang aan de armen en bedeelden in de stad medicijnen werden uitgedeeld uiteraard ná zonsondergang dit gebruik stopte in 1942 toen het ziekenfonds in Nederland werd ingevoerd tijdens de Duitse bezetting dus! De geschiedenis van de ziekenzorg in Den Bosch gaat terug tot vóór 1274. Toen werd voor het eerst melding gemaakt van het Groot Gasthuis in de stad op het Reinier de Graafgasthuis in Delft na is het GZG het oudste ziekenhuis van Nederland.      De zustersklooster Loeffplein de hoofdvleugel kwam klaar in 1910 met de neogotische kapel en een stervormig vleugelcomplex. Het heeft acht grote zalen. Vanaf 1880 vond de verpleging plaats door de Zusters van de Heilige Carolus Boromeus die ook het Carolus Ziekenhuis bedienden en in 1910 het klooster gingen bouwen. (deze klooster bevindt op het terrein van het Groot Ziekengasthuis)      Zustersklooster loeffplein   De Groote Stroom We dalen de trap af om bij het Herman Moerkerkplein uit te komen. Bij de verdediging van de stad maakte men niet alleen gebruik van muren en torens maar ook van het water de verschillende takken van de Binnendieze zijn in de loop van de geschiedenis herhaaldelijk verlegd en vergraven om als stadsgracht te kunnen dienen. Hier lag één van de twee waterpoorten van de oude stad de onderbouw van de twee torens is nog aanwezig tussen deze twee torens was een toog waaronder een tak van de Binnendieze in de stad kwam men gebruikte in die tijd de   rivier voor zwaar transport. De wegen en transportmiddelen waren nog uiterst primitief deze tak van de Binnendieze heette niet voor niets de Marktstroom en is in de jaren vijftig van de twintigste eeuw gedempt. De Groote Stroom die wij nu onder de open toog zien vormde met de stadsmuur de verdediging van de toen nog kleine stad die toog is na 1318 gebouwd toen de hertog toestemming gaf om de stad uit te breiden.        Dieske die midden op het Herman Moerkerkplein genoemd naar een bekende 20e-eeuwse Bossche kunstenaar staat de fontein van Dieske het beeld werd in de jaren negentig van de 20e eeuw vervaardigd door het kunstenaarsduo Jean & Marianne Bremers naar een ontwerp van de middeleeuwse kunstenaar en bouwmeester Alart Duhamel een tijdgenoot van Jheronimus Bosch die ook meebouwde aan de Sint-Jan.     We gaan nu de Rozemarijnstraatje dit van oorsprong op de Binnendieze doodlopende straatje is voort gekomen uit het feit dat de eerste stadsmuur toegankelijk diende te zijn achter de weergang het verloop van de muur volgend ontstond dit straatje, wordt tot het middeleeuwse stratenpatroon gerekend het dankt zijn naam waar-schijnlijk aan iemand die vroeger daar woonde en die rozemarijnkransen maakte einde van de straat linksaf de Hinthamerstraat in.         De Rozemarijnstraatje Voormalige in 1903 gebouwd Centraal Kantoor van het Bestuur der Godshuizen   St. Jozef